In 2026 treedt een nieuwe wijze van financiering in werking binnen de jeugdzorg. Dit heeft gevolgen voor Juvent, de Zeeuwse jeugdzorgspecialist. De zorg die Juvent momenteel levert, wordt gefinancierd op basis van inspanningsgerichte bekostiging (PxQ). Binnenkort verschuift dit grotendeels naar trajectfinanciering of arrangementen. Dit betekent dat alle betrokken disciplines binnen een casus hun uren of dagdelen uit een gedeeld arrangement moeten halen. Deze verandering vraagt niet alleen om technische aanpassingen in systemen, maar vooral om gedragsverandering op de werkvloer. Juvent schakelde Accezz in om gedegen voorbereid te zijn op een nog deels onzekere toekomst.
Zorg- en bedrijfsmatige kant verbinden
Mariska Luiten, manager bij Juvent, speelt een sleutelrol in het veranderproces. Als gedelegeerd opdrachtgever vanuit de Raad van Bestuur heeft zij de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de organisatie succesvol door deze transitie navigeert. “Het is onze taak om onze jeugdzorgprofessionals te ondersteunen en faciliteren, zodat zij hun werk goed kunnen doen. Vanuit mijn rol breng ik graag de bedrijfsmatige kant en de zorgkant bij elkaar. Dit project draait precies om die verbinding”, vertelt ze.
Haar rol is complex: Mariska is niet alleen verantwoordelijk voor de ‘ambtelijke’ kant van de transformatie, maar ook voor de daadwerkelijke gedragsverandering van de coachend teamleiders en de jeugdzorgprofessionals. “Je kunt niet zonder de bedrijfsmatige kant,” legt ze uit. “Maar het is belangrijk om altijd terug te keren naar de praktijk en ervoor te zorgen dat we de jeugdzorgprofessionals ondersteunen in hun werk.”
Kritisch over het inschakelen van consultants
De onduidelijkheid over de financiering van de jeugdzorg voor 2026 bracht Juvent ertoe om op zoek te gaan naar externe expertise. Mariska licht toe: “We weten dat de veranderingen die op ons afkomen groot zullen zijn en dat we niet alles zelf kunnen oplossen. Onze bestuurder had al eerder contact gehad met Accezz en stelde voor om eens kennis te maken.”
Mariska herinnert zich haar aanvankelijke scepsis tegenover externe consultants: “Ik ben altijd kritisch als het gaat om externen. Het moet namelijk uiteindelijk iets van onszelf zijn. Mijn vraag was: wat maakt Accezz anders dan andere consultants? Na de kennismaking met Paul en Danny kreeg ik het vertrouwen. Wat mij aanspreekt in Accezz is dat ze vooral gericht zijn op de verandering op de werkvloer, op het gedrag van de mensen. Je kunt systemen aanpassen, maar zonder draagvlak bij de mensen blijft de verandering hangen.”
Paul Achenbach, projectmanager voor Accezz, is vanaf de eerste gesprekken betrokken. Zijn aanpak werd al snel gewaardeerd door Mariska: “Paul werkt gedegen, consistent en planmatig. Wat ik knap vind, is dat hij in de communicatie goed aansluit bij de mensen aan tafel. Ook bij de jeugdzorgprofessionals heeft hij deze aansluiting en weet hoe hij hen mee kan krijgen in de verandering.”
Grondige analyse
Accezz begon met een grondige analyse van Juvent, waarbij ze niet alleen naar systemen keken, maar vooral naar de knelpunten die op de werkvloer werden ervaren. Mariska herinnert zich de eerste uitkomsten: “De analyse op de ambulante zorg was verhelderend. Maar het was ook een bevestiging van wat we al vermoedden: er wordt zoveel ruis ervaren in de processen, dat het ten koste gaat van de efficiëntie en effectiviteit van medewerkers.”
De belangrijkste knelpunten uit de analyse van Accezz waren:
- Onzekerheid over financiering: het nieuwe financieringsmodel brengt uitdagingen met zich mee. Juvent moet zich erop voorbereiden om straks met arrangementen te werken in plaats van met losse beschikkingen.
- Diversiteit in teams: Juvent bestaat uit veel teams, waaronder ook ambulante teams, dagbehandelingsgroepen en crisisteams. Elk van de teams heeft unieke behoeften. Deze diversiteit vraagt om een flexibele aanpak, terwijl de basisprincipes consistent moeten zijn.
- Administratieve werkzaamheden: medewerkers ervaren registratie van de geleverde zorg en het aanvragen van beschikkingen als administratieve druk. Zij willen zich vooral bezighouden met het verlenen van hulp aan jeugdigen en gezinnen en hebben behoefte aan administratieve verlichting en vereenvoudiging.
- Methodisch werken: binnen sommige teams kunnen de methodiek en bijbehorende activiteiten beter worden gepland, zodat Juvent nog efficiënter gaat werken en de looptijd van trajecten korter kan worden.
Paul reflecteert op de analyse: “De kracht van onze aanpak ligt in het meelopen met de organisatie. We hebben veel ervaring in de zorg, waardoor we snel de essentie van de problemen kunnen doorzien.” Mariska is het hiermee eens: “Het was knap hoe snel Accezz de knelpunten wist te identificeren. Ze zagen meteen dat we beter moeten plannen, de zorg beter moeten coördineren en binnen sommige teams nog methodischer kunnen werken.”
‘Het is niet genoeg om systemen aan te passen als de mensen die ermee werken niet veranderen’
De winst zit in gedragsverandering
De analyse bevestigde wat Mariska al wist: het echte werk zou niet zitten in het aanpassen van systemen. “Het is niet genoeg om alleen je systemen aan te passen, je moet de veranderingen ook doorvoeren in de dagelijkse praktijk. We doen dit samen met de coachend teamleiders en de jeugdzorgprofessionals.”
Paul kijkt daar hetzelfde naar: “Het is heel gemakkelijk om je te concentreren op de technische kant, maar de werkelijke verandering komt pas als mensen het nieuwe systeem ook daadwerkelijk gaan gebruiken. Dat vergt een verandering in hun gedrag, dat is waar de winst zit.”
Coachend teamleiders in positie brengen
Nu de analyse gedaan is, zijn de vervolgstappen van het project gericht op het versterken van de rol van de coachend teamleiders en het verbeteren van de operationele sturingsinformatie. Mariska: “We willen de coachend teamleiders in positie brengen zodat ze de juiste sturing en coaching aan hun teams kunnen geven. Daarnaast moeten de teams de eerste stappen zetten richting de nieuwe manier van werken. Dit heeft niet alleen impact op de zorg, maar ook op andere factoren. We willen de opbrengsten van het project in beeld hebben, zodat we de veranderingen ook daadwerkelijk kunnen meten en terugzien.”
Paul benadrukt het belang van het concretiseren van de uitkomsten van de analyse: “We hebben gewerkt aan een analyserapport en een projectplan om te zorgen dat de vervolgstappen helder zijn. Het gaat er nu om de essentie van de analyse te vertalen naar concrete acties.”
Voorbereid op de veranderingen
Juvent bereidt zich voor en de bestuurder, Eric Starmans, en Mariska hebben vertrouwen in de richting die het verandertraject opgaat. Ze zegt: “De komende maanden leggen we een stevig fundament voor 2026 en verder. We kunnen dan met vertrouwen zeggen dat we goed voorbereid zijn op de nieuwe wijze van financiering en de veranderingen die daarbij komen kijken. De basis staat dan in ieder geval, daarna kunnen we verder bouwen.”
Paul verwacht dat Juvent als organisatie veerkrachtig genoeg is om de uitdagingen en veranderingen die met de financieringsverandering gepaard gaan, aan te kunnen. “Het zou het mooiste compliment voor ons werk zijn als Juvent volgend jaar alle veranderingen goed heeft opgevangen”, zegt hij.
Met de steun van Accezz hoopt Juvent zich niet alleen voor te bereiden op de financiële veranderingen van 2026, maar ook een verandering door te voeren die de jeugdzorgprofessionals in staat stelt om hun werk nog beter en doelgerichter uit te voeren. “Er ligt een forse opdracht en uitdaging in het Zeeuwse, zowel aan de kant van de zorgaanbieder als van de gemeente, maar de eerste stappen zijn gezet”, concludeert Mariska. Ze sluit af: “We willen vooral ‘gewoon’ goede hulp blijven bieden aan kinderen, jongeren en gezinnen. Dat doen we door de veranderingen zo te vertalen dat het realistische uitdagingen zijn en dat de jeugdzorgprofessionals hun vak kunnen uitoefenen en plezier houden in hun werk. Het is fijn daar expertise van buitenaf bij te betrekken en zijn daar nu met Accezz actief mee van start.”